Nog te vaak is kunstonderwijs meer leuk dan leerzaam, zeker in het basisonderwijs. Dat kan en moet anders, vindt de overheid en daarom startte in 2013 het stimuleringsprogramma Cultuureducatie met Kwaliteit. Voorjaar 2015 maakte minister Bussemaker bekend dat ook in 2017-2020 geld beschikbaar is voor de verbetering van cultuuronderwijs.
Er moeten doorlopende leerlijnen voor kunstonderwijs komen en goede beoordelingsinstrumenten waarmee leraren de culturele ontwikkeling van leerlingen kunnen meten. SLO ontwikkelde al een leerplankader kunstzinnige oriëntatie. Ook vond met subsidie van NRO een reviewstudie naar effectieve beoordelingsinstrumenten plaats in (overwegend) Angelsaksisch onderzoek tussen 2003 en 2013.
Deze review biedt leerkrachten een overzicht van 153 instrumenten voor de beoordeling van het leren binnen de kunstvakken en van beoordelingscriteria voor verschillende competenties. De meeste instrumenten betreffen het vak muziek, voor drama en dans zijn er veel minder (deze vakken komen ook minder frequent voor in het funderend onderwijs) en de beeldende vakken zitten in de middenmoot.
Veelgenoemde doelstelling van het kunstonderwijs is het ontwikkelen van creativiteit en creatief denken (dit is in het leerplankader van SLO zelfs leidend). Vooral in de beeldende vakken gaat het niet om dat ene goede antwoord – we willen niet dertig dezelfde tekeningen – maar juist om onvoorspelbare, originele resultaten. Al geldt dat bij muziek minder, want daar wil je wel degelijk dat kinderen de juiste toon en het goede ritme weten te pakken. Maar vaak telt in de beoordeling niet alleen het (eind)product, maar ook het proces. Een goede manier om proces en uitvoering te beoordelen is om te werken met zogeheten rubrics, een lijst aandachtspunten voor de beoordelaar. Zo kun je gericht kijken naar vaardigheden als technische beheersing, originaliteit, creativiteit, zelfreflectie, expressie, samenwerking, inzet, houding en interpretatie.
De meeste instrumenten uit de reviewstudie gaan over het zelf actief beoefenen van kunst. Beoordelingscriteria voor kunstbeschouwing, weliswaar een belangrijk lesdoel, komen minder voor.
Talita Groenendijk, Marie-Louise Damen, Folkert Haanstra en Carla van Boxtel, Assessment in kunsteducatie. NRO Reviewstudie 2014. Te downloaden op www.nro.nl. Zie ook Cultuur+Educatie 41: de kunst van het beoordelen. Te downloaden op www.lkca.nl.
Dit artikel is eerder verschenen in de rubriek Onderzoek Kort van Didactief.
En blijf op de hoogte van onderwijsnieuws en de nieuwste wetenschappelijke ontwikkelingen!
Inschrijven
