De klachten dat leerlingen steeds slechter worden in spelling en grammatica zijn bekend. Maar zijn er ook harde bewijzen? Een onderzoek waarin een studie uit 2008 is herhaald, geeft eerste aanwijzingen – eerste, omdat beide kleinschalig van opzet zijn (359 deelnemers in 2008 en 362 in 2018).
De studie van elf jaar geleden toonde dat Vlaamse en Nederlandse eindexamenleerlingen van het algemeen secundair onderwijs (aso) en vwo de eindtermen Nederlands voor grammatica niet of nauwelijks haalden. Spelling (onder meer werkwoordvervoeging) ging nog wel, maar zowel de Vlaamse als Nederlandse leerlingen struikelden over woordsoorten (zoals zelfstandige naamwoorden en werkwoorden) en zinsontleding. Over de hele linie scoorden de Vlaamse leerlingen wel beter, en in beide landen gold dat ook voor leerlingen met Latijn in hun vakkenpakket.
Tien jaar later hebben een masterstudent en haar begeleider van de Universiteit Gent het onderzoek herhaald op dezelfde acht vo-scholen als destijds. Ook de oefeningen waren precies hetzelfde, afkomstig uit veelgebruikte lesboeken en gebaseerd op de nog steeds geldende eindtermen. Voor het onderdeel grammatica moesten de leerlingen bijvoorbeeld van onderstreepte woorden zeggen welke woordsoort het was en zinnen splitsen in zinsdelen en die vervolgens benoemen. Ook in het recente onderzoek presteren de Vlamingen en latinisten het beste.
Belangrijker is de dalende trend die het onderzoek laat zien. De prestaties voor spelling zijn licht achteruitgegaan vergeleken met tien jaar geleden. Erger is het gesteld met de kennis van woordsoorten en vooral zinsontleding: deze is in tien jaar tijd volgens de onderzoekers ‘drastisch, in Nederland zelfs dramatisch, gedaald’.
Filip Devos en Judit De Vilder, Een replicaonderzoek naar de kennis van Nederlandse spelling en grammatica bij laatstejaarsleerlingen aso en vwo. In: Over Taal, september 2019.
Dit artikel verscheen in Didactief, oktober 2019.
En blijf op de hoogte van onderwijsnieuws en de nieuwste wetenschappelijke ontwikkelingen!
Inschrijven
