Onderzoek

Eerste resultaten Expeditieteam Lerarenagenda

In Expeditieteam Lerarenagenda werken onderzoekers van de universiteiten van Amsterdam, Groningen, Nijmegen, en Utrecht, de Hogeschool Utrecht, het Kohnstamm Instituut en Oberon samen aan dilemma’s  waar leraren in Nederland tegen aan lopen en hoe leraren, maar ook schoolleiders en opleiders, handelen bij zo’n dilemma. Het beroep en het beroepsbeeld veranderen  Dat levert soms dilemma’s op. Hoe reageren leraren en andere betrokkenen, wat voelen ze daarbij en hoe kunnen ze ondersteund worden in de keuzes die zij maken. Het Expeditieteam verzamelt data online via Teacher Tapp Nederland en koppelt die aan literatuuronderzoek en casestudies.

Anke (fictieve naam) bijvoorbeeld begon ruim twee jaar geleden in overleg met haar schoolleider een masteropleiding zodat de school nieuwe kennis in huis kon halen om in te spelen op veranderingen die op de school afkomen. Zij heeft deze master succesvol afgerond en is enthousiast over wat ze heeft geleerd; nu wil ze haar expertise graag inzetten. Maar ondertussen is er een nieuwe schoolleider die daar geen mogelijkheden voor ziet. Anke’s toekomst ziet er opeens anders uit. Ze staat voor een dilemma: ‘terug’ naar haar oude taken of zoeken van ‘wegen/ manieren’ om haar expertise toch in te kunnen zetten?

Verandering

Het verhaal van Anke is een schoolvoorbeeld van hoe het leraarschap continue aan verandering onderhevig is. In de Expeditie Lerarenagenda onderzoeken we onder andere hoe adaptief vermogen (het vermogen je te verhouden tot veranderingen om daarin op enig moment beredeneerde keuzes te maken) er in het Nederlandse onderwijs uitziet. We gebruiken kennis uit de organisatiekunde (waar adaptief vermogen gaat over ‘vernieuwen terwijl de winkel openblijft’) en praktijkonderzoek, waaronder Teacher Tapp Nederland en casestudies.

In negen eerste verkennende casestudies vinden we dat beleving, persoonlijke kenmerken, contextfactoren en de dimensie tijd een belangrijke rol spelen in de keuzes die leraren, schoolleiders en opleiders maken. Hoe leraren de situatie in school beleven, lijkt sterk beïnvloed door het beroepsbeeld dat zij hebben. Dat beroepsbeeld is breder aan het worden met meer taken en verantwoordelijkheden. Deze veranderingen leiden echter ook tot verwachtingen van schoolleiders, collega’s en ouders, die niet altijd hoeven te stroken met die van de leraar zelf. Op het moment dat beroepsbeelden gaan schuren, ontstaat er meer werkdruk en frustratie bij de verschillende partijen; het vergt dan adaptief vermogen om keuzes te maken waar zij achterstaan/zich goed bij voelen.

Met behulp van Teacher Tapp Nederland zijn we nagegaan in hoeverre de bevindingen vanuit de casestudies breder gelden. 60% van de gebruikers van Teacher Tapp Nederland  blijkt bijvoorbeeld een soortgelijke ervaring als Anke te hebben opgedaan; zij ervaren frustratie, demotivatie en verdriet, emoties die kunnen doorwerken in hun (toekomstig) handelen; de helft van de gebruikers zegt er naar te streven dat de gemaakte afspraken toch worden nageleefd, de andere helft heeft besloten zich hierbij neer te leggen.

Meer weten over deze case? Lees het blog of luister naar de picto podcast.

Wil je meer weten over adaptief vermogen, de casestudies of Teacher Tapp Nederland? De Expeditie reist af naar de ORD2021. Kom dan naar het symposium van het Expeditieteam of de demonstratiesessie over de app.