Het inspectiesysteem is niet in alle onderzochte landen – Nederland, Engeland, Zweden, Ierland, Oostenrijk en Tsjechië – hetzelfde. Sommige landen kennen net als Nederland een gedifferentieerde aanpak, andere hanteren een standaardcyclus van drie- of vierjaarlijkse bezoeken aan alle scholen. Ook de sancties verschillen: van geen tot intensieve monitoring en potentieel financiële sancties., vertelt onderzoekster Melanie Ehren.
Dat inspectie impact heeft, blijkt uit een recente tussenrapportage van de onderzoekers (zie ook Didactief september 2012, pagina 15). Inspectie is vooral invloedrijk door de mate waarin ze verwachtingen creëert bij scholen en stakeholders als ouders, schoolbesturen of vervolgonderwijs, over wat goed onderwijs is en hoe de school dat zou moeten realiseren. De inspectie hanteert duidelijke standaarden en scholen nemen deze vervolgens op in hun zelfevaluaties of verbeterplannen. En stakeholders bevragen scholen op naleving van die standaarden. ‘Die standaarden worden als een voorbeeld van good practice beschouwd en als algemeen geldende afspraken over hoe we het onderwijs zouden moeten inrichten’, vertelt onderzoekster Melanie Ehren. Dat is meteen de keerzijde van het verhaal: het risico is dat inspectie remmend werkt op onderwijsvernieuwing en een breed curriculum inperkt. Immers, afwijking van de standaard levert mogelijk een negatief inspectieoordeel op.
Een opvallende bevinding is dat de directe feedback van de inspectie, bijvoorbeeld tijdens een inspectiebezoek en in het rapport na het bezoek, vrijwel geen impact heeft. Waar dat precies aan ligt, nemen de onderzoekers nog nader onder de loep.
Dit artikel verscheen in Didactief, oktober 2012.
En blijf op de hoogte van onderwijsnieuws en de nieuwste wetenschappelijke ontwikkelingen!
Inschrijven
