‘Als leraar kun je het verschil maken voor leerlingen die moeite hebben met lezen,’ concludeert Roel van Steensel. Goed nieuws, nu er steeds meer laaggeletterde leerlingen komen – op dit moment 17,9% – en Nederland internationaal gezien de meeste leesweerstand onder jongeren kent.
Van Steensel en collega’s voerden in opdracht van NRO een reviewstudie uit naar de effecten van interventieprogramma’s voor leesmotivatie, zoals Tel mee met Taal. De meeste interventies sorteren een positief effect op zowel leesmotivatie als leesvaardigheid.
Of je het nu via een interventieprogramma doet of gewoon zelf in de klas, dit is wat het beste werkt: laat leerlingen ervaren dat ze diverse redenen kunnen hebben om te lezen en stimuleer tegelijkertijd hun zelfvertrouwen en gevoel van autonomie. Nog concreter: sluit aan bij hun interesses en geef hun boeken in handen over dingen die ze leuk vinden, bijvoorbeeld voetbal of gamen. Geef leerlingen, in elk geval in eerste instantie, de vrije keuze in wat ze gaan lezen. Door samen te werken met de bibliotheek, zoals bij de Bibliotheek op school, kun je zorgen voor een boekenaanbod met voor elk wat wils.
Alleen maar investeren in een groter boekenaanbod en leestijd werpt overigens minder vruchten af; juist een actieve rol van jou als leraar doet ertoe. Programma’s die ouders erbij betrekken sorteren vooral effect op leesmotivatie, maar nauwelijks op leesvaardigheid.
Leerlingen laten samenwerken is effectief: door met leeftijdgenoten te praten over boeken, krijgen ze niet alleen leestips van elkaar, maar ook meer zin om te lezen.
Opvallend en bemoedigend is dat interventies vooral ten goede komen aan de lastigste groepen: de programma’s sorteren meer effect bij vo-leerlingen dan bij basisschoolleerlingen en meer bij zwakke dan bij gemiddelde lezers. / BR
Roel van Steensel, Lisa van der Sande, Wichor Bramer & Lidia Arends, Effecten van leesmotivatie-interventies. Uitkomsten van een meta-analyse. Erasmus Universiteit Rotterdam/NRO, 2016.
Dit artikel verscheen in Didactief, maart 2017.
En blijf op de hoogte van onderwijsnieuws en de nieuwste wetenschappelijke ontwikkelingen!
Inschrijven
