Onderzoek

Kleinere pool, maar uitval blijft

Tekst Bea Ros
Gepubliceerd op 03-09-2019 Gewijzigd op 22-01-2020
Beeld Floor Rieder
Hoe maak je leraren beter in hun vak? Moet je daarvoor aan de poort selecteren of niet? Een Maastrichtse studie toont de voetangels.  

Blinken leraren (po en vo) uit in taal en rekenen? Gelukkig wel, blijkt uit een vergelijkende analyse door Christiaan Vermeulen van onder meer PIAAC-data uit vijftien landen. Overal zijn leraren anderen de baas. Door de bank genomen tenminste. Zo blijken de 10% laagst presterende leraren in Nederland nog altijd beter dan de 10% laagpresteerders onder andere hoogopgeleiden. Aan de top is het juist omgekeerd: de 10% meest taal- en rekenvaardige hoogopgeleiden overtreffen de 10% meest vaardige leraren.      
Overigens zullen leraren zich niet snel spontaan opgeven voor een taal- of rekennascholing. In hun ogen diskwalificeren ze zichzelf hiermee: een goede leraar beheerst die basisvaardigheden immers al. Beleidsmakers zullen rekening moeten houden met die beeldvorming.

Dubbele strop bij tekort

Dan maar van meet af aan de beste krachten aantrekken op de pabo’s en lerarenopleidingen? Daar is het beleid van de laatste jaren wel op gericht. Zo moeten entree- en taal- en rekentoetsen de bokken van de schapen scheiden. Uit eerder onderzoek bleek al dat die toetsen een afschrikwekkend effect hebben op de aanmeldingen voor opleidingen, maar anders dan gehoopt wordt de uitval gedurende de opleiding er niet minder door. Een dubbele strop in de strijd tegen de lerarentekorten.

Uit Vermeulens analyse blijkt dat afgestudeerden van pabo’s met een laag uitvalpercentage net zo vaak in het onderwijs terechtkomen en blijven als afgestudeerden van pabo’s waar veel studenten uitvallen. Ook is er geen verband tussen uitvalpercentage en vaste aanstelling of salaris. Dat percentage zegt dus niets over de kwaliteit van de opleiding of afgestudeerde. Vermeulens conclusie: de huidige selectie aan de poort leidt waarschijnlijk vooral tot minder studenten en slechts enigszins tot betere leraren. Onbedoeld bijeffect is dat nog minder studenten met een niet-westerse migratieachtergrond instromen in het lerarenberoep. En dat terwijl juist deze leraren leerlingen met een migratieachtergrond beter laten presteren.

Christiaan Vermeulen, Hot for Teacher: Studies on Teacher Career and Skill Development in the Netherlands. Proefschrift Universiteit Maastricht, 2019.

Meer dan 30% zakt voor de pabo toelatingstoets geschiedenis. Om een idee te krijgen, check een oefentoets

Dit artikel verscheen in Didactief, september 2019.

Click here to revoke the Cookie consent