Online bekijken

Didactief, december 2019: Armoede

Tekst redactie
Gepubliceerd op 10-12-2019 Gewijzigd op 14-05-2020
Het laatste nummer van het jaar: met een enquête naar armoede op school (twee scholen vertellen hoe zij er mee omgaan), het beste onderzoek van 2019 (geselecteerd door Tom Bennett) en nog veel meer. 

 

Armoede

Nederland is een rijk land maar een groeiend aantal kinderen groeit op in armoede. Dit schaadt hun schoolprestaties, constateert meer dan de helft van de leraren die meededen aan de enquête van DUO Onderwijsonderzoek en Didactief (zie alle resultaten op didactiefonline.nl). Twee scholen vertelden hoe zij omgaan met armoede in de klas.

Gelijke kansen

Eind november was ze in Nederland: Christine Rubie-Davies. Didactief sprak de auteur van Raising the Bar. Ze laat zien hoe je als leraar werk kunt maken van gelijke kansen. Hoge verwachtingen is het sleutelwoord en differentiatie met keuzevrijheid voor leerlingen: ‘Zo bevestig jij niet steeds dat ze aan de top staan of onderaan bungelen.’

Matthijs Warrens laat zien dat meisjes in Nederland hun schooladvies vaak ontstijgen. Het lijkt erop dat ze stelselmatig worden onderschat.


 

Wil jij zelf aan de slag om je leerlingen gelijke kansen te bieden? Op 11 januari verschijnt Werk maken van gelijke kansen, praktische inzichten uit onderzoek voor leraren basisonderwijs. Linda van den Bergh, Eddie Denessen en Monique Volman selecteerden 20 kernartikelen; Bea Ros en Monique Marreveld vertaalden ze naar de praktijk van de klas. Bestel het boekje (opvolger van het succesvolle Op de schouders van reuzen) op didactiefonline.nl.

 

Beste onderzoek van 2019

Het is inmiddels een goede traditie: in december laat Didactief altijd een expert het beste onderwijsonderzoek van het afgelopen jaar selecteren. Dit keer nodigden we Tom Bennett (initiatiefnemer van ResearchED) uit. En hij kiest in stijl: ‘Mijn belangstelling keert altijd terug naar de klas, zoals een zalm terugtrekt naar zijn geboortegrond.’

Eind oktober kregen leraren gratis toegang tot wetenschappelijke publicaties. Maar hoe open is dat eigenlijk? De belofte van Open Access wordt niet ingelost, zegt Martin Ringenaldus.

 


In de biotoop van vlogger en rapdidacticus Hidde Nuijten, docent aardrijkskunde op het Amsterdamse Lumion.

 

Abonnement nemen? Dat kan hier.

 

Burgerschap

In het klimaatdebat namen jongeren de leiding. Bedrijven proberen invloed op hen uit te oefenen via gastlessen op school, sponsoring en techniekfestivals. Lammert van Raan, Tweede Kamerlid Partij voor de Dieren, wil dat de inspectie toezicht gaat houden; Shell reageert.

Leerlingen moeten natuurlijk kritiek kunnen en leren uiten op de politieke en maatschappelijke afspraken die we als volwassenen met elkaar maken. Maar hoe bespreek je samen de alternatieven? Een nieuw handboek van Hessel Nieuwelink en collega’s geeft concrete tips voor burgerschapsonderwijs.

Een burger moet voldoende geletterd zijn om mee te kunnen draaien in de samenleving. De nieuwste PISA-resultaten zijn wat dat betreft alarmerend. Een kwart van de 15-jarigen is onvoldoende leesvaardig om normaal te kunnen functioneren.

Politiek en beleid

Sietske Waslander legde jarenlang de vinger op de zere plek: nuchter beschreef ze in haar columns de politieke en maatschappelijke uitdagingen waar het onderwijs zich voor gesteld zag. Deze maand publiceren we haar laatste column. Ook dit keer prikkelend: ‘Het is al heel lang de hoogste tijd om het leiderschap in onderwijsorganisaties te versterken. Mijn wens: hogere en verplichte eisen aan onderwijsleiders en één centrum waarin opleidingen, professionele ontwikkeling en onderzoek de krachten bundelen’. Wil je meer van Waslander lezen? We stellen in de loop van de maand alle columns vrij beschikbaar.

Ook Jan van de Ven (je weet wel, van het Lerarencollectief) benadrukt in zijn maandelijkse column in Didactief dat onderwijs een serieus beroep is (en geen roeping, zoals minister Slob onlangs zei).

En columnist Ferry Haan kijkt vooruit: wat gebeurt er als de overheid zo passief blijft bij het huidige lerarentekort?

 



Praktijk in beeld: Schrijfmassage (foto Tom van Limpt)


Harmonie tussen ziel, verstand en lichaam ofwel een terugblik op de Engendaalschool door Sjoerd Karsten.

 

Onderzoek

Onderzoek kan helpen je beroep nog beter of makkelijker uit te oefenen. In Kort Onderzoek deze maand:

* Frans Hiddink over het redeneren van kleuters (leraar, bijt op je tong, dan praten ze door)

* onderzoek waaruit blijkt dat professionaliseren van leraren meer zoden aan de dijk zet in de kleuterklas dan een kleinere klas

* witte mannen voeren nog steeds de boventoon in schoolboeken voor brugklassers

* woordjes stampen bij Engels is wél nuttig: het helpt de uitspraak beter onder de knie te krijgen

* D-translate: survey 

* D-dating zoekt vo-scholen om mee te doen aan onderzoek

* tips voor een goed klassengesprek over de lesstof

* wat leerlingen willen weten bij seksuele vorming

* Paul Kirschner over een landelijk kader voor de lerarenopleidingen uit Groot-Brittannië: hij noemt het een goed voorbeeld voor de Nederlandse overheid. Acht standaarden die doelen benoemen en evidence-informed zijn.

* Onhandig gebouw
* Vooroordelen
* Autisme en ADHD
 

En nog meer onderzoek:
Klaas Veldman (foto hiernaast van Joost Bataille), leraar groep 7 van basisschool Albertus Risaeus in Hardenberg, gebruikt graag onderwijsonderzoek van Korthagen, Biesta en Fullan. Hij vertelt je waarom.

Carla Geveke vertelt je hoe je leerlingen met autisme effectief kunt ondersteunen bij sociale interactie in de klas. Zo maken ze vriendjes.

Jos Keuning legt uit hoe je leesbegrip beter in beeld kunt krijgen bij groep 5, 6 en 7.

Tine Degrande legt hoe rekenvoorkeuren kinderen parten kunnen spelen.

Het dilemma van lerarenopleider Suzanne Huisman: volg je de praktijk of theorie?

Tien tips van Erik Meester en Sarah Bergsen voor lesgeven met multimedia.

 

Boeken

Op zoek naar haar biologische vader belandt Eva in de jungle van Suriname. Het echte leren dat leven heet: dat is waar dit boek in de kern om draait, aldus onze jeugdboekrecensent Bea Ros over Het werkstuk. Of hoe ik verdween in de jungle. En René Kneyber vertaalde het aanstekelijke werk van de Engelse wiskundeleraar Craig Barton. Van beide boeken mogen we drie exemplaren weggeven: didactiefonline.nl/winnen. Ook recenseerde Elise Bouman Literatuur en film in het vreemdetalenonderwijs van Ewout van der Knaap.

En als kers op de taart: een special burgerschap en digitale geletterdheid. Houd onze sociale mediakanalen in de gaten want de komende dagen zullen we die artikelen een voor een plaatsen! 

 

Abonnement nemen? Dat kan hier.

Click here to revoke the Cookie consent